- یکی از زذائل اخلاقی اسراف بشمار می رود اسراف فقط در زمینه‌ی شخصی و فردی نمی باشد و در کشور ما یکی از مصادیق اسراف در ادارات دولتی است که هزینه‌ی آن از پول بیت المال پرداخت می شود.
اسراف و مصرف بی‌رویه از جمله رذائل اخلاقی به‌حساب می‌آید و در دین مبین اسلام به شدت از آن منع شده است و خداوند در قرآن اسراف کنندگان را برادران شیطان معرفی می‌کند. خداوند می فرماید: «وَ آتِ ذَا الْقُرْبي حَقَّهُ وَ الْمِسْکينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيراً؛ إِنَّ الْمُبَذِّرينَ کانُوا إِخْوانَ الشَّياطينِ وَ کانَ الشَّيْطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً [اسراء/26، 27] و حقّ نزدیکان را بپرداز و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذیر مکن، چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطین اند و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود!»
آنچه روحیه‌ی انسان را مکدر و ناخشنود می کند، اسرافها و زیاده روی‌هایی است که در ادارات دولتی اتفاق می افتد و هیچ نظارتی بر آن صورت نمی گیرد البته اسراف بد است چه در ارگانهای دولتی و چه در موسسات و شرکتهای خصوصی، ولی آنچه در ادارات دولتی بیشتر جلوه می کند، هزینه‌ایست که از بیت المال مصرف می شود بطور مثال عدم نظارتی که بر استفاده‌ی از آب و برق و گاز که به واسطه‌ی وسایل سرمایشی و گرمایشی استفاده می شود همچنین هزینه‌ی تلفن‌هایی که در بعضی موارد حتی استفاده‌ی شخصی از آنها می شود و کاغذهایی که در ادارات استفاده می شود. البته ناگفته پیداست که چه اسرافها و حیف و میل هایی که در همایش ها و سمینارهایی که خروجی خاصی ندارد صورت می پذیرد. اینگونه اسرافها فراوان مشاهده می شود، مخصوصا در نهادهای دولتی که خود باید پاسدار سرمایه های ملی و بیت‌المال باشند.
مقام معظم رهبری در مورد اسراف در بعضی از سمینارها و همایش ها می فرمایند:
«یکی از چیزهایی که واقعا اولویت ندارد، برگزاری بعضی از سمینارهاست. امسال به نظرم ایران رکورد سمینار را شکست! هر روز در رادیو و تلویزیون خبر برگزاری سمیناری درباره‌ی فلان مساله‌ای که چندان اهمیت ندارد، منعکس می‌شود. یک وقت هست که عده‌ای در این‌جا جمع می‌شوند تا تبادل‌نظر علمی کنند. در این سمینارها این‌طور نیست؛ باید پول هواپیما و هتلشان را بدهند؛ بعد که آنها به این‌جا می‌آیند، می‌گویند به‌به، شما ایرانیها چقدر میهمان‌نوازید؛ ما می‌خواهیم دو روز دیگر هم بمانیم! چنین چیزهایی در دنیا معمول نیست. به طور جدی جلو اینها را بگیرید؛ مگر این‌که سمینار لازمی باشد که برای برگزاری آن، واقعا یک نیاز حقیقی وجود داشته باشد.» [1]
در حالی که مشاهده می کنیم، امیرالمومنین علی(علیه السلام) در سفارشی به کارگزاران خود دارند، تاکید بر جلوگیری از اسراف و زیاده روی می نمایند. ایشان می فرمایند: «نوک قلم ها را تیز کنید، سطرها را نزدیک هم قرار دهید، مطالب اضافی را از متن حذف کنید، فقط مسائل لازم را بنویسید و از زیاده روی در نوشتن بپرهیزید، زیرا اموال مسلمانان تحمل ضرر و زیان را ندارد.» [2]
پی نوشت:
1). بیانات در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت 1380/5/6.
2). «اَدِقُّوا اَقلامَکُم قارِبُوا بَینَ سُطُورِکُم وَ احذِفُوا عنّی فُضُولَکُم وَاقصُدُ واقصد المَعانی وَ اِیاکُم وَ الاِکثارَ فَاِنَّ اَموالَ المُسلِمینَ لا تَحتَمِلُ الاَضرارَ»، شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصيل وسائل الشيعه إلى تحصيل، مؤسسة آل البيت، قم، چاپ: اول، 1409 ق، ج17، ص404.