واژه شراب در شراب دنیوی و شراب بهشتی فقط یک اشتراک لفظی است و ماهیت آن دو کاملا با هم تفاوت دارد.
دنیا در مقایسه با آخرت تفاوت‌های جدی دارد و هر کدام سازوکارهای مختص به خودشان را دارند، به عنوان مثال قرآن کریم وقتی سخن از شراب می‌کند در رابطه با دنیا آن را حرام اعلام کرده و در رابطه با آخرت آن را یکی از نعمت‌هایی می‌داند که به اهل بهشت داده می‌شود؛ ازاین‌رو نکاتی را در این رابطه بیان می‌کنیم.
مقدمه اول: دنیا مقدمه‌ای برای جهان دیگری است و سعادتمندی در دنیای دیگر در گرو اعمالی است که در این دنیا انجام می‌دهیم، اما آخرت نتیجه کردار ما در دنیا است و تکلیفی در آن وجود ندارد، در نتیجه تکالیف و حلال و حرام در آخرت مطرح نمی‌شوند.[1]
مقدمه دوم: دنیا دارای محدودیت بوده و امور در تزاحم با یکدیگر هستند، اما این محدودیت‌ها در آخرت وجود ندارند.
مقدمه سوم: در آخرت هیچ‌چیز و هیچ رفتاری برای انسان مضر نیست، مانند سموم، زیاده‌روی در خوردن و پرخوری و...
در نتیجه شرابی که در بهشت مطرح می‌شود، متفاوت با شراب دنیوی است؛ زیرا حرمت شراب در بهشت مطرح نمی‌شود و بهشتیان در استفاده از آن هیچ محدودیتی ندارند، چراکه با ضررهایی که شراب دنیوی برای انسان دارد همراه نیست. قرآن کریم نیز برای این‌که موضوع برای مردم مشتبه نشود، به توصیف خصوصیات شراب بهشتی می‌پردازد و بیان می‌فرماید: «شراب بهشتی عقل را زایل نمی‌کند و هوش را از بین نمی‌برد و همچنین باعث سردرد و مستی نمی‌شود»؛[2] و « شراب هدیه‌ای الهی است»،[3] در حالی که شراب دنیوی را رجس و پلید می‌داند که عقل و هوش را زایل کرده و باعث غفلت از یاد خدا می‌شود.[4]
در نتیجه قرآن کریم با ویژگی‌هایی که برای شراب بهشتی و دنیوی می‌شمارد، می‌فهماند که این دو در چیزی جز اسم با هم مشترک نیستند و مقایسه آن دو با هم اشتباه است.
پی‌نوشت:
[1]. شیخ کلینی، کافی، اسلامی، ج8، ص58.
[2]. مطففین، 25.
[3]. محمد، 15.
[4]. مائده، 90 و91.