- طبق نظر مقام معظم رهبری؛ کسی که روی صندلی نماز می خواند، باید پشیانی را بر مهر بگذارد و رساندن مهر به پیشانی صحیح نیست.
سوال: مادرم نمی تواند به صورت ایستاده یا نشسته روی زمین نماز بخواند و باید روی صندلی نماز بخواند، از طرفی خم کردن سر برای سجده امکان ندارد، آیا واجب است مهر را با دست به پیشانی برساند و در این صورت نبودن کف دست روی زمین در حالت سجده اشکال ایجاد نمی کند؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری: در فرض سؤال باید پشیانی را بر مهر بگذارد و رساندن مهر به پیشانی صحیح نیست؛ مانعى ندارد. [1]
آیت الله مکارم: فردي که بر اثر ناتواني روي صندلي نماز مي خواند اگر مي تواند هنگام سجده روي ميز سجده کند، و لازم نيست شرايط ديگر سجده مانند گذاشتن نوک پا بر زمين را رعايت کند واگر نمي تواند بر ميز سجده کند، مهر را بالا بياورد و سر را بر روي مهر بگذارد. اگر در هنگام سجده برای او مقدور نباشد دست ها را بر زمین بگذارد، دست ها را بر روی میز قرار دهد. [2]
آیت الله سیستانی: بله اگر آب باقی مانده همه آن را جمع کرده باشید کفایت می کند. [3]
آیت الله شبیری: در صورتی که نمی تواند به مقداری خم شود که عرفا بگویند سجده کرد برای سجده با سر اشاره کند و خم شدن و گذاشتن مهر واجب نیست ولی اگر می تواند بدون مشقت زیاد به مقداری خم شود که عرفا بگویند سجده کرد ولی نمی تواند مهر را روی چیز بلندی بگذارد با دست، مهر را به پیشانی برساند و در صورت امکان کف دست دیگر روی چیزی و انگشتان شست را روی زمین بگذارد. [4]
آیت الله وحید: در فرض سوال کسی که می تواند تکبیرة الاحرام را ایستاده بگوید واجب است ایستاده تکبیرة الاحرام بگوید و اگر قدرت دارد باید حمد و سوره را هم ایستاده بخواند و اگر قدرت ندارد حمد و سوره را در حال ایستاده بخواند روی صندلی بنشیند و حمد و سوره را بخواند و بعد از سوره برای رکوع بایستد و از قیام به رکوع برود و بعد از رکوع برای سجده روی صندلی بنشیند و باید سطح میزی که سر را برای سجده روی آن می گذارند پایین باشد مثلا روبروی پاها یا کمی بالاتر آنها قرار گیرد. مهر را روی آن قرار دهند و بر روی آن سجده نمایند ولی چنانچه قدرت ندارند بر میزی که سطح آن به این مقدار پایین است سجده نماید و برایش خم شدن به مقداری که سجده ی عرفیه صدق کند ممکن نباشد نماز را با سجده به اشاره سر بخوانند. [5]
آیت الله فاضل: هر مقداری که می تواند باید خم شود و به همان مقدار چیزی بلند جلوش بگذارد و مهر را روی آن بگذارد و سجده کند و گذاشتن مهر با دست روی پیشانی صحیح نیست. گذاشتن کف دست روی زمین در وقت سجده واجب است و اگر روی زمین ممکن نشد باید روی چیزی که بلند است و مهر را روی آن می گذارد کف دست ها را بگذارد و اگر عمدا کف دست ها را به زمین نگذارد یا اگر روی زمین ممکن نشد روی چیز بلندی که مقابل اش است هم نگذارد نماز باطل است. گذاشتن نوک زانوها اگر ممکن نیست واجب نیست لیکن گذاشتن سر انگشت های بزرگ پا ها به زمین در وقت سجده در صورت امکان واجب است و همان طوری که روی صندلی نشسته و پاها به زمین باشد در وقت سجده به مقداری که ممکن است خم شود و کف دست ها را نیز روی چیزی که مقابلش است و مهر را روی آن گذاشته، بگذارد و در همان حال سر انگشت بزرگ پاها را نیز به زمین بگذارد. [6]
----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: 599288.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9408200090.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 769844.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 23653.
[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید، کد استفتاء: 12957.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9403332.