برپایی جشن میلاد برای پیامبر نه تنها بدعت نیست بلکه برپایى مراسم و یادبود پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از کارهاى نیکوست و دلیلى بر انکار آن وجود ندارد، بلکه سزاوار است که آن را سنت حسنه بنامیم.
زمانی که نگاه وهابیت را در مساله جشن مورد بررسی قرار می دهیم، می بینیم که وهابی ها وقتی به جشن میلاد نبی مکرم می رسند، بیان می کنند که برگزاری جشن میلاد پیامبر، به خاطر تقرب به خداوند و بزرگداشت پیامبر، عبادت محسوب می شود؛ وقتی عبادت شد، به هیچ وجه جایز نیست؛ زیرا نمی شود که در دین چیزی را که نیست اضافه کنیم. بنابراین برگزاری جشن میلاد پیامبر، بدعت است و حرام.
سخن ایشان از چندین جهت مردود می باشد که سعی در تبیین آن داریم.
نقد نظریه وهابیت
ادله نقضی و حلی در این رابطه موجود است که نادرستی این نظریه را روشن می نمایند:
ادله حلی
با دقت در مساله می بینیم در کتب اهل سنت ادله متعددی در خصوص جشن میلاد پیامبر موجود است.
سیره پیامبردر میلاد خودشان
احادیثی در خصوص جشن میلاد پیامبر در کتب اهل سنت ذکر گردیده از جمله:
1. معمولاً روزه گرفتن یک روزه خاص، به خاطر شکرانه یک نعمت است. که این مساله درسیره پیامبر نیز موجود است:
«سُئِلَ عَنْ صَوْمِ يَوْمِ الِاثْنَيْنِ؟ قَالَ: «ذَاكَ يَوْمٌ وُلِدْتُ فِيهِ، وَ يَوْمٌ بُعِثْتُ؛[1] از روزه روز دوشنبه از پیغمبر سؤال کردند - که چرا شما روزه می گیرید؟ - فرمود: روز دوشنبه روزی است که من به دنیا آمدم و به نبوت مبعوث شدم.»
2. سیوطی؛ که از علمای اهل تسنن است می گوید: من قبلاً در مورد برگزاری مراسم میلاد پیغمبر شک داشتم که آیا مدرک شرعی داریم یا نه، ولی در ادامه برای من روشن شد که «بیهقی» از «انس بن مالک» نقل کرده است که نبی مکرم بعد از اینکه به نبوت رسید، برای خودش «عقیقه» انجام داد. در حالی که جد بزرگوارشان عبدالمطلب، در روز هفتم ولادت پیامبر، عقیقه انجام داده بود؛ در نتیجه:
این کار مجدد پیامبر در ذبح عقیقه، نشان می دهد که پیامبر برای اظهار شکر به خاطر به دنیا آمدنش، که رحمتی شده است برای مردم دنیا و آخرت و احکام الهی را برای مردم تشریع بکند؛ این عقیقه را دوباره انجام دادند. بنابراین برای ما نیز مستحب است که به خاطر روز میلاد پیغمبر، با اجتماعات خودمان و اطعام دادن به مردم، و مانند این کارها، شکرگذاری کنیم.[2]
دیدگاه علمای اهل سنت
برای روشن شدن مساله، دیدگاه برخی از علمای اهل تسنن را بیان می کنیم:
1. ابن جوزی گفته است که از خواص برگزاری جشن روز میلاد پیامبر، این است که باعث امان از بلاء در آن سال می شود و بشارتی می شود برای رسیدن به خواسته ها در زندگی.[3]
2. حسن بصری گفته است که دوست داشتم به اندازه کوه احد طلا داشتم، تا برای مراسم جشم میلاد پیغمبر مصرف می کردم.[4]
ادله نقضی
در رد ادله وهابیت مبنی بر بدعت بودن جشن میلاد پیامبر، اکنون به بیان ادله نقضی می پردازم:
1. در کتب شیعه و سنی روایتی نداریم که پیغمبر اکرم به نماز تراویح امر کرده باشند. حتی یک روایت در عبادت بودن نماز تراویح موجود نمی باشد؛ زیرا عبادت بودن یک گزاره دینی نیازمند «امر» است تا مشروع بودن آن را ثابت نماید. در نتیجه بدعت می باشد. و خود خلیفه دوم به صراحت اعلام می کند که این نماز تراویح بدعت است:«قَالَ عُمَرُ: نِعْمَ البِدْعَةُ هَذِهِ؛[5] عمر گفت: این بدعت خوبی است.» با این حال وقتی به جشن میلاد پیامبر می رسند می گویند بدعت است.
2. گرامی داشت هفته ای به نام هفته محمد ابن عبد الوهاب؛ در بزرگداشت و گرامی داشت او از جانب واهبیون یک هفته جشن گرفته می شود. مفتی وهابی می گوید: هدف از برگزاری هفته محمد ابن عبد الوهاب برطرف کردن بعضی شبهات است که در ذهن مردم از این مرد به وجود آمده است و همچنین برای بیان منتی است که خداوند به دست این مرد بر مسلمین گذاشته است، می باشد.[6]
در اینجا باید گفت که وجود مقدس نبی مکرم که به تصریح قرآن کریم «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ؛[7] خداوند بر مؤمنان منت گذارد، هنگامى كه در ميان آن ها پيامبرى از جنس خودشان برانگيخت» منتی است از ناحیه خداوند بر مردم، کنار می رود و برگزاری جشن میلاد این وجود مقدس می شود حرام و بدعت! ولی وجود محمد بن عبدالوهاب جنایتکار، منت بر مسلمین می شود و باید یک هفته برای او مراسم گرفته شود و از او تجلیل شود.
نقل داستانی از کتب اهل سنت
نقل شده است که در زمان هارون الرشید، جوان گناه کاری وجود داشت که مردم به خاطر اعمال زشت او، به چشم حقارت به وی نگاه می کردند. ویژگی خاص این جوان گناه کار این بود که وقتی ماه ربیع الأول می شد، لباسش را می شست و معطر می کرد و خود را می آراست و ولیمه ای تدارک می دید و مردم را برای جشن میلاد پیامبر دعوت می کرد. تا اینکه وقتی از دنیا رفت، مردم آن شهر صدای هاتفی را شنیدند که می گفت: ای مردم! در تشییع جنازه یک ولی خدا شرکت کنید! همانا او نزد من عزیز است. مردم هم جمع شدند و جنازه او را تشییع کردند و دفن نمودند. بعد از مدتی او را در خواب دیدند که لباس های حریر و استبرق پوشیده است. پرسیدند از کجا به این مقام رسیدی؟ گفت: به گرامی داشتن روز میلاد پیغمبر.[8]
در نتیجه با بررسی کتب اهل سنت و ادله نقضی و حلی که بیان گردید؛ نقض ادله وهابیت مبنی بر بدعت بودن جشن میلاد پیامبر روشن می شود و جشن میلاد پیامبر کاملا امری شرعی و پسندیده می باشد و نظریه بدعت، کاملا مردود می باشد.
پی نوشت
[1] صحیح مسلم، ج2، ص 819.
[2] الحاوی للفتاوی، ج1، ص 221.
[3] سیرة الحلبیه، ج1، ص 137.
[4] إعانة الطالبين على حل ألفاظ فتح المعين، ج 3، ص 414.
[5] صحیح بخاری، ج3، ص 45.
[6] مجموع فتاوی عثیمین، ج2، ص 300.
[7] سوره آل عمران، آیه 164.
[8] إعانة الطالبين على حل ألفاظ فتح المعين، ج 3، ص 415.
مهر ورزى و تکریم پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم یکى از اصول اسلام و دستوری است که در قرآن به آن توصیه شده و هیچ فردى نمی‌تواند آن‌را انکار کند. بزرگداشت میلاد پیامبر را نیز می‌توان مصداقی از همین تکریم و تعظیم دانست و برپایی آن از باب احترام به پیامبر یقیناً بدعت نخواهد بود.