وارث

و در ادامه فرمود: «اوست كه از دریای عمیق [معرفت] آب بر می‌دارد، و هر صاحب فضل را با فضلش و صاحب جهالت را با جهلش قسمت می‌دهد. بیدار باشید! او برگزیده خدا، وارث هر علم، و محیط به آن است. اوست كه از خداوند خبر می‌دهد،... اوست حجت باقی مانده كه بعد از او حجتی نیست و حق جز در نزد او یافت نشود، و نوری جز با او نیست. اوست پیروز شكست ناپذیر و ولی خدا و حاكم الهی در میان خلق در روی زمین...»
6. رستگاری در گرو اطاعت از امامان
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله بخش پایانی خطبه را با این جملات تزیین بخشید: «مَعاشِرَ النّاسِ مَنْ یطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِیا وَ الاَْئِمَّةَ الَّذینَ ذَكَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوزا عَظیما؛ (18) ‌ای مردم! هر كس خدا و رسولش و علی و امامانی را كه ذكر كردم، اطاعت كند، به رستگاری بزرگ دست یافته است.»
راوی در ذیل خطبه چنین نقل می‌كند: «فَنادَتْهُ الْقَوْمُ: نَعَمْ سَمِعْنا وَ اَطَعْنا اَمْرَ اللّهِ وَ اَمْرَ رَسُولِهِ بِقُلُوبِنا وَ اَلْسِنَتِنا وَ اَیدینا وَ تَداكُوا عَلی رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله وَ عَلی عَلِی علیه السلام وَ صافَقُوا بِاَیدیهِمْ فَكانَ اَوَّلُ مَنْ صافَقَ رَسُولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله الاَْوَّلَ وَ الثّانِی وَ الثّالِثَ وَ الرّابِعَ وَ الْخامِسَ، وَ باقِی الْمُهاجِرینَ وَ الاَْنْصارِ وَ باقِی النّاسِ عَنْ اخِرِهِمْ عَلی قَدْرِ مَنازِلِهِمْ...؛ (19) پس مردم [یكصدا] گفتند: بله، فرمان خدا و رسولش را با دل و زبان و دستمان شنیدیم و اطاعت كردیم، و [آن گاه] بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام [برای بیعت] هجوم بردند و دست دادند، و اوّل كسانی كه با رسول خدا صلی الله علیه و آله بیعت كردند، اولی و دومی و سومی و چهارمی و پنجمی بودند، و باقی مهاجران و انصار و بقیه مردم، بعد از آنها به ترتیب منزلت بیعت كردند.» در پایان، جا دارد به ژرف اندیشی علامه امینی از عمق جان تحسین گفت كه آن همه برای حدیث و خطبه غدیر و تبیین منابع و روات و شاعران آن سرمایه گذاری كرد؛ چرا كه او به خوبی فهمیده بود كه جریان غدیر خلاصه تاریخ بشریت و تعیین سرنوشت آدمیت در طول تاریخ است و غدیرخم اثبات امامت و ولایت امامان معصوم علیهم السلام برای تمام انسانهاست.