پژوهش

همچنین در جهت تقویت روح پژوهش، تتبع و ابتكار در تمام بسترهای علمی، فرهنگی و اسلامی از طریق تأسیس مراكز تحقیق و تشویق محققان، گام بر می‌دارد؛ زیرا بدون ارتقاء آگاهی همگانی نیل به توسعه همه جانبه میسور نیست. به همین دلیل، دولت در یك نظام مردم سالار دینی، موظف است وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه مردم تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسائل تحصیلات عالی را تا سر حد خودكفایی گسترش دهد. [7]
در نظام ولایی، مردم حق دارند از مسائل حكومتی كاملا آگاه باشند و حكومت موظف است آنان را در جریان امور بگذارد، مگر در مسائل محرمانه‌ای كه افشای آنها مصالح ملی و عمومی را به خطر می‌اندازد.
حضرت امیر ـ علیه السلام ـ در سخنی، وضع حكومت را چنان ترسیم می‌كنند كه گویی شخص حاكم و برنامه‌ها و كارهای حكومتی، به جز اسرار جنگی، باید در معرض دید و نظارت مردم باشد: «اَلا وَ اِنَّ لَکُمْ عِنْدی اَنْ لا اَحْتَجِزَ دُونَکُمْ سِرّاً اِلّا فی حَرْبٍ؛ [8] بدانید حق شماست بر من كه چیزی را از شما نپوشانم، جز راز جنگ را.‌»
همچنین به فرماندار مكه نوشتند: «وَ لا یکُنْ لَکَ اِلَی النّاسِ سَفیرٌ اِلّا لِسانَکَ وَلا حاجِبٌ اِلا وَجْهَکَ وَلا تَحْجَبَنَّ ذا حاجَةٍ عَنْ لِقائِکَ بِها؛ [9]
بین تو و مردم هیچ واسطه‌ای نباشد، مگر زبانت و پرده‌ای نباشد، مگر صورتت و مبادا نیازمندی را از ملاقات با خود منع كنی!»
6. آزادی در انتخاب رهبری
ادیان الهی به ویژه اسلام، برای رهانیدن و آزادسازی انسان و بشر از قید و بندهای استبداد و استعمار در دو بعد داخلی و خارجی، پا به عرصه حیات گذارده اند. بنابراین، طبیعی است كه حكومت مردم سالاری دینی به تأمین آزادیهای سیاسی و اجتماعی مردم، بسیار اهمیت دهد و با نشر آزاد مطالب در مطبوعات و تبلیغات (در صورت عدم مباینت و عدم تناقی با مبانی دین اسلام و حقوق عمومی) مخالفت نداشته باشد و حتی گروه‌های سیاسی، انجمنهای صنفی و اقلیتهای مذهبی را ـ مشروط به رعایت استقلال، آزادی و وحدت ملی ـ در عقائد خود آزاد بگذارد و در عرصه اقتصادی نیز به هر كس، آزادی انتخاب شغل دهد و با مجبور كردن افراد به پذیرفتن كاری مشخص مخالفت ورزد. [10]
در بینش دینی، انسان موجودی آزاد و مختار است و حق تعیین سرنوشت خود را دارد و می‌تواند رهبری شایسته و كارآمد برای خود انتخاب كند. به اعتقاد شیعه، پیامبر و امام باید معصوم بوده، از گناه، خطا و اشتباه مصون باشد و تعیین پیامبر و امام باید از طرف خدا باشد؛ زیرا جز خدا كسی نمی‌داند معصوم كیست.